Udar mózgu

Udar mózgu jest to zespół kliniczny charakteryzujący się nagłym wystąpieniem ogniskowego, a niekiedy uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, którego objawy utrzymują się dłużej niż 24h lub prowadzą wcześniej do śmierci i nie mają przyczyny innej niż naczyniowa.

Udar mózgu stanowi drugą najczęstszą przyczynę śmierci na świecie. Powoduje ponad 5 milionów zgonów w ciągu roku, a ponad 15 milionów chorych po udarze mózgu staje się osobami niepełnosprawnymi. ¹

Przyczyn wystąpienia udaru mózgu może być wiele i nie na wszystkie mamy wpływ, jednak jest znaczna część takich, na które sami mamy wpływ.

Czynnikami niemodyfikowalnymi są między innymi wiek, płeć, czynniki genetyczne czy przebyty już wcześniej udar.

Czynnikami modyfikowalnymi jest nadciśnienie tętnicze, wady serca, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, styl życia, otyłość, używki czy dieta.

Badania wykazały, że powyżej progu 115/75 mm Hg każdy wzrost ciśnienia skurczowego („górnego”) o 20 mm Hg lub rozkurczowego („dolnego”) o 10 mm Hg wiąże się z 2-krotnym wzrostem ryzyka zgonu z powodu udaru mózgu.²

Co w takim razie możemy zrobić, żeby zadbać o siebie i profilaktykę przez udarem mózgu?

• Wysiłek fizyczny: zacznij spacerować, pływać, biegać, ćwiczyć. Każda aktywność fizyczna jest dobra. Wybierz taką, która jest dla Ciebie najlepsza. Wysiłek fizyczny obniża ciśnienie tętnicze, przyczynia się do spadku masy ciała, poprawia tolerancję glukozy, a umiarkowane ćwiczenia obniżają ryzyko udaru o 46%.
• Dieta: Ogranicz spożywanie soli kuchennej, zadbaj o zdrową dietę i prawidłową masę ciała.
• Używki: Ogranicz spożywanie alkoholu oraz innych używek. Palenie tytoniu zwiększa ryzyko udaru 1,5-3-krotnie.

Czas, jaki upływa od wystąpienia pierwszych objawów do interwencji medycznej, jest podstawowym czynnikiem decydującym o skutkach uszkodzenia mózgu i stanie chorego w przyszłości.

Jakie są zatem pierwsze objawy udaru?

Wśród najczęstszych objawów klinicznych udaru mózgu wyróżnia się połowicze osłabienie lub drętwienie kończyn, zaburzenia czucia, zaburzenia mowy, zaniewidzenie jednooczne, zaburzenia równowagi, zawroty i bóle głowy z towarzyszącymi nudnościami i wymiotami.³

Rehabilitacja

Rozpoczęcie kompleksowej rehabilitacji psychoruchowej powinno być jak najszybsze i jednocześnie poparte metodami aktywującymi wielopłaszczyznową stymulację układu nerwowego. Wczesna rehabilitacja umożliwia powstawanie nowych obszarów czynnościowych w uszkodzonych strefach ośrodkowego układu nerwowego i jednocześnie wpływa na poprawę stanu klinicznego pacjenta.⁴

1^ Kostka-Jeziorny K., Tykarski A. Pacjent z nadciśnieniem tętniczym po udarze mózgu. Via Medica 2014

2^ Benecka-Majkutewicz Z, Dobkowska M, Wichowicz H.: Analiza czynników ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu. Ann Acad J Gedan, 2005; 35: 207-16.

3^ Mazur R, Świerkocka-Miastowska M.: Udar mózgu pierwsze objawy. Choroby Serca i Naczyń, 2005; 2 (2): 84-7.

4^ Starosta M, Niwald M, Miller E.: Skuteczność kompleksowej rehabilitacji po pierwszym w życiu udarze niedokrwiennym mózgu. Pol Merk Lek, 2015; 227:254-7